“I go to nature to be soothed and healed, and to have my senses put to order”
- John Burroughs -
Ik weet nog goed hoe verloren ik mij voelde toen mijn huisarts vertelde dat ze mij niet verder kon helpen en ik gespecialiseerde psychologische hulp nodig had. Het liefst wilde ik wegkruipen in een holletje en daar blijven, met mijn ogen en oren dicht, tot er een eind aan kwam. Maar goede vrienden hielpen me om niet te verdwijnen in het grote niks, en zorgden ervoor dat ik iedere dag even een frisse neus haalde buiten.
Tijdens mijn depressie heb ik ervaren hoeveel het uitmaakte om naast mijn wekelijkse therapie dagelijks een half uurtje naar buiten te gaan. Eigenlijk was het teveel om mijn bed uit te komen en me aan te kleden en de basisdingen te doen om mijn gezin (met drie kinderen) samen met mijn partner draaiende te houden. Maar buiten zitten, op een bankje onder onze veranda met een dekentje om me heen, lukte de meeste dagen wel. Na enkele weken ging ik over op dagelijks even een rondje wandelen in de wijk en werd mijn diepe vermoeidheid minder. Nog wat weken later kon ik ook in de auto stappen om naar het bos te rijden en daar een paar uur te wandelen. Door de ontspanning en energie die ik daaruit opdeed kreeg ik weer voldoende kracht om af en toe een wasje te draaien of te vouwen en mijn kinderen naar zwemles te brengen. En kon ik halve kracht blijven werken bij mijn werkgever, ook al kostte me dat enorm veel energie.
Inmiddels is mijn depressie achter de rug en heeft deze een plek gekregen in mijn levensverhaal. In de afgelopen jaren heb ik mij uitgebreid verdiept in shinrin-yoku (bostherapie) en nu wil ik mijn verhaal en mijn ervaringen ook met anderen delen. Mijn reis naar Japan om shinrin-yoku bij de bron te ervaren en onderzoeken heb ik omgezet naar een missie om shinrin-yoku voor iedereen in Nederland toegankelijk te maken. Als er maar een paar mensen daardoor uit dat diepe dal van ziek zijn kunnen klimmen, dan is dat de moeite waard. Daarom probeer ik met onderstaand artikel en andere blogposts de awareness rondom natuur en psychische gezondheid te vergroten. Hopelijk brengt het verlichting aan diegenen die nog in de duisternis ronddolen. - Petra Hoff -
Mentale gezondheid
In dit artikel wordt gekeken hoe de natuur onze mentale gezondheid beïnvloedt en aan het eind staan enkele suggesties om ons mentale evenwicht te herstellen met bosmeditaties.
Onderzoek wijst erop dat één op de zes mensen op een bepaald moment in hun leven een depressie zal ervaren. Depressie is een langdurige staat van droefheid die ernstige gevolgen heeft voor hoe iemand zich voelt, denkt en handelt. Depressie veroorzaakt vaak verlies van interesse in activiteiten waar eerder van genoten werd, een zware vermoeidheid en gevoel van waardeloosheid (van het zelf en het leven). Depressie kan iedereen op elk moment raken en leidt tot een verscheidenheid aan fysieke en emotionele problemen die het vermogen om normaal te functioneren op het werk en thuis kunnen beïnvloeden. In de huidige stressvolle wereld is het belangrijk om je bewust te worden van de invloed van de omgeving waarin we leven en actief naar manieren te zoeken om voor onze geestelijke gezondheid te zorgen en zo mogelijk te voorkomen dat we overvallen worden door depressie.
NB: dit artikel behandelt tips om voor ons geestelijk welzijn te zorgen door de (mentale) oefeningen te doen in de natuur. Het is bedoeld als een preventief actieplan en heeft een positief effect op de meeste mensen. Bostherapie is echter geen vervanging voor medische of psychiatrische behandeling. Mensen met ernstige psychiatrische aandoeningen doen er goed aan een gekwalificeerde arts/psychotherapeut te raadplegen en een evenwichtige behandeling te zoeken.
Depressie en zelf-hulp
In 2020 zullen psychische stoornissen, met name depressie, naar verwachting belangrijke zorgpunten zijn in de gezondheidszorg. De World Health Organisation waarschuwde al voor een epidemie aan levensstijl-gerelateerde ziektes in de 21e eeuw, waarbij stress aan de oorsprong ligt. Stedelijke omgevingen hebben geen positief effect op psychologische ziektes. Sterker nog, het aantal depressies, angststoornissen en schizofrenie is hoger bij inwoners van de stad in vergelijking met mensen die buiten de stad wonen.
A.R., klinisch psycholoog zegt het volgende over depressie en hoe je zelf aan je persoonlijke welzijn kan werken:
“Geestelijke gezondheid blijft een van de meest problematische gebieden omdat dit het minst wordt begrepen en toch het meest gestigmatiseerd. Mensen aarzelen nog steeds om hulp te vragen (PH: omdat ze mentale ziektes vaak als zwakte zien ipv als ziekte). Dat gezegd hebbende, betekent dit niet dat iedereen hulp nodig heeft. Er zijn veel dingen die we zelf kunnen doen om ten minste een deel van het lijden te voorkomen. Ik geloof persoonlijk dat het gaat om het vinden van een balans die we zijn kwijtgeraakt.
Dingen zoals het verzorgen van je welzijn, waaronder fysieke fitheid, het eten van het juiste soort eten, het vermijden van bepaalde soorten ongezonde gewoonten, in de natuur wandelen, tijd buiten doorbrengen, en niet te vergeten werken aan je eigen zelf: je interesses, je hobby's, je vriendschappen, omdat dat soort van alomvattende welzijn je een veel beter vangnet geeft om geestelijke gezondheidsproblemen aan te kunnen.
Als je weer in contact komt met de natuur, denk ik dat het belangrijkste is dat je weer contact met jezelf gaat maken. Wat mij betreft is dat de beste manier om je mentale gezondheid te verbeteren, want zelfs als niemand anders op de wereld je vertelt dat je een goed mens bent of een persoon van waarde, op het moment dat je gewoon weer contact maakt met jezelf en jezelf helpt te zien wie je echt bent, kun je een veel gelukkiger persoon worden.”
Onderzoek naar piekeren, depressie en natuur
Een groep onderzoekers van Stanford University dacht dat het natuureffect wellicht iets te maken heeft met het verminderen van piekeren. Piekeren is wat er gebeurt als je echt verdrietig wordt, en je kunt niet stoppen met nadenken over je somberheid en wat de oorzaak ervan is: het einde van de relatie, het ontslag, die bijtende opmerking. Piekeren verschijnt als verhoogde activiteit in een hersengebied dat de subgenuale prefrontale cortex wordt genoemd, een smalle band in het onderste deel van de hersenen, die negatieve emoties reguleert. Als het piekeren te lang onverminderd doorgaat, kan dit overgaan in depressieve gevoelens.
Over het algemeen is de afname van piekeren gekoppeld aan zogenaamde 'positieve afleidingen', zoals deelnemen aan een hobby of genieten van een lang gesprek met een vriend. Je zou denken dat wandelen in een ongestoorde natuur niet veel afleiding zou bieden van een werveling van duistere gedachten. Verrassend genoeg bleek het tegenovergestelde waar: natuurlijke omgevingen zijn meer herstellend, schrijven de onderzoekers, en bieden dus grotere psychologische voordelen.
Bijna alle antidepressiva werken door de beschikbaarheid van serotonine te verbeteren. Serotonine is een hormoon dat wordt gebruikt bij de communicatie van zenuwcellen en wordt daarom ook "de gelukkige chemische stof" genoemd.
Er zijn veel manieren waarop we de productie van serotonine in onze hersenen op natuurlijke wijze kunnen verbeteren. Sporten is er één van, net als zonlicht opnemen via onze huid (en ogen) en tijd doorbrengen in de natuur. Na een natuursessie vertoonden hersenscans een aanzienlijke vermindering van de bloedtoevoer naar de regio van onze hersenen die in verband staan met verdriet, terugtrekking en algemene korzeligheid.
Door de natuur te gebruiken om ontzag, verwondering en fascinatie in ons leven terug te brengen, kan de spiraal van depressieve gedachten worden onderbroken.
Bosmeditatie
Hieronder vind je enkele eenvoudige bosmeditaties om uit te proberen in de natuur, die je kunnen helpen om los te komen uit de negatieve spiraal, en weer rust, ruimte en dankbaarheid te voelen in je hart en je hoofd.
Sensorisch inzicht - Loop of zit stil in het bos. Concentreer je op één zintuig tegelijk gedurende een korte periode van 5 tot 10 minuten. Noteer alle unieke dingen die je kunt waarnemen en voelen. Herhaal de oefening met een ander zintuig. Merk op hoe elk zintuig iets nieuws onthult over de natuur om ons heen. Het doel van deze oefening is om ons in het huidige moment te brengen en te voorkomen dat onze gedachten naar het verleden of de toekomst springen.
Dankbaarheidsboom - Het resultaat van deze oefening is een afbeelding van een boom op de grond, gemaakt met dingen die je verzameld hebt in het bos. Elke tak van de boom die je maakt, moet worden versierd met iets waar je dankbaar voor bent. Vind dingen om dankbaar voor te zijn in jezelf, in mensen om je heen en in de natuur. Zoek in het bos een voorwerp (takje, blad, bes o.i.d.) dat symbool staat voor hetgeen je dankbaar voor bent, en vorm zo de boom. Neem alle tijd om voorwerpen te vinden die bij jouw dankbaarheid horen.
Doorweekt door het bos - Vind een plek in het bos die je uitnodigt. Zit stil en observeer de rust in de natuur om je heen. Stel je voor dat elke porie in je huid doorweekt in deze rust en de rust van het bos absorbeert als een spons. Draag de rust van het bos met je mee en keer ernaar terug wanneer je het nodig hebt: het zit in je huid opgeslagen.
Eindnoot: Ieder van ons is zelf verantwoordelijk voor zijn eigen geestelijke gezondheid en welzijn. Opnieuw contact maken met de natuur is een eenvoudige en effectieve manier om preventief je eigen gezondheid op peil te houden, en om, als je al ziek bent, jezelf te helpen om te helen (naast behandelingen bij een gespecialiseerd behandelaar).
Lees het originele engelse artikel op: https://healingforest.org/2018/10/21/depression-vs-nature/
Meer over depressie: https://www.psychiatry.org/patients-families/depression/what-is-depression
Preventieve natuurtherapie i.r.t. depressie: https://www.theatlantic.com/health/archive/2015/06/how-walking-in-nature-prevents-depression/397172/